100% SHRIMP
100% Shrimp: Flýtileið að hringrásarkerfum í sjávarútvegi á Norðurlöndum
Markmið
100% Shrimp verkefnið miðar að því að flýta fyrir þróun hringrásarverðmætaferla fyrir kaldsjávarrækjur á Norðurlöndum. Verkefnið mun hámarka vinnslu á aukaafurðum úr rækju, þróa þvertengdar virðiskeðjur milli Grænlands og Íslands, auk þess að nýta danska sérþekkingu á þurrkun og mölun.
Áhersla verkefnisins er á framleiðslu kítíns og kítósans úr rækjuskel, til að mæta vaxandi eftirspurn á markaði og draga úr úrgangi.
Bakgrunnur
Þrátt fyrir orðspor Norðurlanda fyrir sjálfbæran sjávarútveg er enn mikið magn af kaldsjávarrækju sem fer til spillis. Royal Greenland fargar allt að 65% af rækjuafla sínum — aðallega skeljum og höfum — annaðhvort á sjó eða urðunarstað.
Með innblæstri frá 100% Fisk líkaninu hjá Íslenska Sjávarklasanum miðar 100% Shrimp verkefnið að því að virkja hringrásarverðmæti þessara aukaafurða og draga úr sóun í sjávarútvegi á Norðurlöndum.
Samstarfsaðilar
Verkefnið er leitt af Íslenska Sjávarklasanum í samstarfi við Royal Greenland, Primex, Nordic Marine Nutrition, SteCaO og Nofima.
Fjármögnun
Verkefnið er styrkt af Nordic Innovation undir Circular Fast Track Initiative.
Samantekt
100% Shrimp leysir fjölmargar áskoranir á mörgum stigum virðiskeðjunnar og í ólíkum geirum:
Fyrir Royal Greenland, leiðandi fyrirtæki í stórútgerð, felast áskoranirnar í umhverfisáhrifum og tapi á mögulegum verðmætum úr rækjuveiðum, sem og skorti á stöðluðum vinnsluaðferðum og innviðum til að nýta þessi verðmæti. Þetta hefur einnig áhrif á afskekkt samfélög á Grænlandi þar sem rækjuafurðir eru landaðar.
Fyrir Primex, nýsköpunarfyrirtæki á Norðurlöndum, er helsta hindrunin skortur á viðeigandi unnu hráefni úr kaldsjávarrækju til að fæða eigin virðiskeðju og mæta ört vaxandi eftirspurn á heimsvísu eftir kítósani.
Í stærra samhengi fjallar 100% Rækjur einnig um helstu umhverfisáskoranir í tengslum við sóun í fæðukeðjunni, úrgang sjávar sem er hent á haf út með neikvæðum áhrifum á vistkerfi sjávar og losun gróðurhúsalofttegunda vegna niðurbrots lífræns úrgangs á urðunarstöðum.
Aðilar í virðiskeðju sjávarútvegs á Norðurlöndum skortir nú yfir landamæri módel til að leysa úr tengslaleysi í verðmætasköpun í greininni. Dreifingaráætlun verkefnisins miðar að því að kynna þetta nýja norræna líkan fyrir svæðinu til að flýta fyrir þróun hringrásarhagkerfisins.
Markmið 100% Shrimp verkefnisins er að leysa þessar áskoranir með lykilsamstarfi þvert á landamæri Norðurlanda. Með því verður mögulegt að skapa og straumlínulaga nýja hringrásarverðmæta- og virðiskeðjur, virkja þessar keðjur í stærri mæli og að lokum sýna fram á þetta norræna líkan sem flýtileið fyrir sjávarútvegsfyrirtæki til að draga úr sóun og stuðla að aukinni verðmætasköpun í hringrásarhagkerfinu.